طب سوزنی چیست | مزایا و معایب
طب سوزنی یک درمان با قدمت چند هزار ساله است که امروزه در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. خوشبختانه در کشور ما نیز مانند سایر کشورهای جهان برای طب سوزنی قوانین وجود دارد و مورد تایید وزارت بهداشت می‌باشد. طب سوزنی از سال ۱۹۷۹ توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان یک طب مکمل شناخته شده است. طب سوزنی، بهترین طب مکمل است که بیش از 2500 سال مورد مطالعه و تمرین قرار گرفته است. برخی از افراد از این روش درمانی به عنوان معجزه‌ای برای بهبود کیفیت زندگی خود یاد می‌کنند. این روش درمانی به نسبت سایر طب‌های مکمل که کمتر شناخته شده هستند، علمی‌تر است و کارهای تحقیقاتی بسیار زیادی روی آن انجام شده است.
اثر بخشی طب سوزنی در درمان بسیاری از بیماری‌ها به اثبات رسیده است. یکی از مهمترین کاربردهای طب سوزنی کنترل درد می‌باشد. این دردها میتواند شامل دردهای عضلانی و اسکلتی مانند آرتروز و کمردرد، سردرد، دردهای دوران قاعدگی و… باشد. طب سوزنی میتواند باعث کاهش درد، کاهش اسپاسم عضلانی و همچنین باعث بازتوانی بدن شود.
حال سوال اینجاست، آیا واقعا طب سوزنی تا این حد موثر است؟
طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی نوعی علم درمان بیماری هاست که خاستگاه آن کشور چین می‌باشد. پایه‌ی درمان با طب سوزنی، تحریک نقاط خاصی از بدن به نام گذرگاه انرژی است. بر اساس علوم چینی، انرژی حیات که در زبان چینی به آن چی (QI) گفته می‌شود، در این گذرگاه‌ها جریان دارند.
Paul Kempisty، متخصص طب سوزنی، در تعریف طب سوزنی می‌گوید: «طب سوزنی یک روش کم تهاجمی برای تحریک مناطق غنی از عصب سطح پوست به منظور تأثیر بر بافت ها، غده، اندام‌ها و عملکردهای مختلف بدن است.»
طب سوزنی با وارد کردن سوزن‌های بسیار نازک در سطح پوست، باعث تحریک عصب‌های موجود در آن قسمت می‌شود. این پاسخ شامل تحریک سیستم ایمنی بدن، ارتقا گردش خون در ناحیه مورد نظر، ترمیم زخم و تعدیل درد است.
طب سوزنی چگونه کار می کند؟
در طب سنتی چین (TCM) معتقد هستند که بدن انسان با یک نیروی حیات دهنده نامرئی پر شده و متحرک می شود که به این نیرو “چی” می‌گویند. هنگامی که “چی” به خوبی جریان می‌یابد و به همه قسمت‌های بدن می‌رود، آن‌گاه شخص در سلامت کامل جسمی و روحی می‌باشد. اگر “چی” جریان نادرستی داشته باشد (مسدود یا کمبود) منجر به بیماری می‌شود. در صورتی که در جریان مسیر انرژی مسدودیتی وجود داشته باشد، متخصصان طب سوزنی این موانع را پیدا کرده و با استفاده از طب سوزنی جریان “چی” را به حالت طبیعی خود برمی‌گردانند. پزشک سوزن‌های کوچک را وارد نقاط طب سوزنی می‌کند. بعد از آن مرکز کنترل مغز ما تحریک می‌شود و فرمان درمان مشکل را صادر می‌کند.
امبدینگ و طب سوزنی (embedding)
سوالی که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد این است که امبدینگ چیست و چه تفاوتی با طب سوزنی دارد؟ امبدینگ یک روش نسبتاً جدید در طب سوزنی محسوب می‌شود. در روش امبدینگ یک نخ قابل جذب به وسیله سوزن وارد نقاط طب سوزنی می‌شود. نخ وارد شده به بدن بعد از ۲ تا ۳ هفته جذب شده و هیچ اثر جانبی و مضری ندارد. این میتواند به نوبه خود باعث کاهش وزن شود. این روش برای کسانی که انتخاب می‌کنند از درمان غیر تهاجمی‌تر استفاده نمایند بسیار مناسب است. طبق مطالعاتی در زمینه انجام شده است تا ۷۰ درصد افراد می‌توانند با استفاده از این روش وزن خود را کاهش دهند.
امبدینگ برای کاهش وزن روش معقولی به حساب می‌آید. البته همان‌طور که پیش‌تر نیز گفتیم؛ انتظاری که ما از این روش درمان داریم انتظاری معقول است و با جراحی قابل مقایسه نیست. این روش درمانی بسیار ساده‌تر و امن‌تر است. همان‌طور که گفتیم مطالعات زیادی راجع به طب سوزنی انجام شده است. در اکثر موارد بیش از ۶۰ الی ۷۰ درصد افراد از طب سوزنی پاسخ میگیرند.
طب سوزنی چه بیماری هایی را درمان می کند؟
صدها مطالعه بالینی در مورد طب سوزنی نشان می‌دهد که این روش با موفقیت شرایط مختلفی از جمله مشکلات عضلانی، تهوع، سردرد میگرنی، اضطراب، افسردگی، بی خوابی و ناباروری را درمان می‌کند. از طب سوزنی می‌توان در زمینه‌ی زیبایی پوست، درمان چاقی، درد کمر و گردن، درمان سینوزیت، درمان بیماری های رماتولوژیک، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های ریوی و بیماری‌های گوارش و کبد استفاده کرد. همچنین این روش در درمان بیماری‌های اعصاب، درمان بیماری‌ها و مشکلات زنان، اختلالات جنسی، اختلالات خواب و مشکلات روانپزشکی، کمک به ترک سیگار و ترک اعتیاد، کمک به روند بهبود سرطان، درمان سندرم پای بی قرار و… بسیار موثر واقع می‌شود.
کاهش وزن با طب سوزنی
یکی دیگر از مهمترین کاربردهای طب سوزنی که امروزه فواید بسیار فراوانی دارد درمان چاقی و لاغری است. طب سوزنی با روش‌های مختلف مانند کاهش اشتها، کاهش پرخوری، افزایش متابولیسم بدن، بهتر شدن دستگاه گوارش، افزایش سوخت و ساز و… میتواند باعث کاهش وزن شود. البته همان‌طور که گفته شد نباید انتظار داشت با یک جلسه شما ۱۰ کیلو وزن کم کنید. معمولاً اینگونه است که بعد از ۱۰ جلسه شما ۳ تا ۵ کیلو و در حالت خوشبینانه ۸ کیلو وزن کم خواهید کرد. در مقاله‌ی کاهش وزن با طب سوزنی به‌طور کامل درباره این موضوع صحبت کرده‌ایم.
درمان عوارض سرطان با طب سوزنی
طب سوزنی و طب سنتی در کنار درمان‌های سرطان برای بهبود کیفیت زندگی بیمار بسیار موثر است. از طب سوزنی برای کاهش عوارض شیمی درمانی استفاده می‌شود. همچنین برای نوروپاتی، کاهش درد و جلوگیری از ریزش مو بسیار موثر است. البته طب سوزنی به خودی خود درمان سرطان نمی‌باشد و در کنار درمان اصلی برای کاهش عوارض و درد استفاده می‌شود. در مقاله درمان سرطان با طب سوزنی درباره این روش درمانی و تاثیرات آن روی سرطان به‌طور کامل توضیح داده‌ایم.
درمان بیماری مغز و اعصاب با طب سوزنی
طب سوزنی در درمان بیماری‌های مغز و اعصاب مانند ام اس، پارکینسون، نوروپاتی و… به عنوان روش بازتوانی شناخته می‌شود. به عنوان مثال بیماران ام اس ممکن است دچار گرفتگی عضلات، مشکلات ادراری، ضعف و خستگی و یا درد باشند. طب سوزنی به‌خوبی به بیمار کمک می‌کند که این علائم و دردها کاهش یابد. البته این انتظار وجود ندارد که با استفاده از طب سوزنی، ام اس به طور کامل بهبود یابد. اما این روش درمانی به خوبی میتواند در کنترل بیماری و کاهش عوارض آن به بیمار کمک کند.
زیبایی و طب سوزنی
طب سوزنی برای چین و چروک، لیفت کردن و شادابی پوست بسیار موثر است. طب سوزنی با کلاژن سازی و بهبود جریان خون باعث کاهش چین و چروک روی پوست می‌شود. یک نکته مثبت در مورد طب سوزنی و زیبایی این است که بیشتر از اینکه باعث زیبایی شود باعث سلامت پوست می‌شود. در نتیجه این سلامت، زیبایی پوست و چهره به وجود می‌آید.
کاهش ریزش مو با طب سوزنی
طب سوزنی تا حدودی میتواند کمک کند که ریزش مو کاهش یابد و همچنین جنس مو تقویت یابد. همچنین در مواقعی شانس رویش مجدد مو نیز وجود دارد. طب سوزنی به بهتر شدن کیفیت مو و کاهش ریزش مو کمک می کند. البته قبل از آن بهتر است به متخصص مو مراجعه شود.
آیا طب سوزنی واقعا موثر است ؟
قبل از هرچیز ذکر این نکته ضروری است :
در طب سوزنی، مانند سایر روش‌های درمان، تضمینی برای درمان بیماری نیست. این روش ممکن است روی برخی از بیماری‌ها تاثیر بیشتری داشته باشد و روی برخی دیگر اثر کمتری بگذارد. انتظار از طب سوزنی باید معقول باشد. به عنوان مثال شما نباید انتظار داشته باشید دیسک کمر شما که بیرون زده است به وسیله طب سوزنی به جای خود بازگردد.
در زمینه طب سوزنی آزمایش های بسیاری انجام شده است. کشورهایی مانند چین، ایالات متحده، استرالیا، بطور گسترده از این روش استفاده می کنند. طب سوزنی در اروپا یکی از شایع‌ترین روش‌های پزشکی جایگزین محسوب می‌شود.
آیا طب سوزی درد دارد؟
سوزن‌های استفاده شده در طب سوزنی دارای سایزهای مختلفی بوده و قطری نزدیک به 0.2 میلیمتر و یا کمتر هستند. این سوزن‌ها بسیار نازک‌تر از تصور بیمار و در اکثر موارد بدون درد هستند. برای مثال سوزن‌هایی که برای زیبایی در صورت استفاده می‌شوند دارای قطر 0.17 میلیمتر هستند .
در طب سوزنی از سوزن‌های استریل و یکبار مصرف استفاده می شود. این سوزن‌ها فقط یکبار برای هر شخص استفاده شده و برای جلسه‌ی بعدی درمان از سوزن استریل جدید برای بیمار استفاده می‌شود. سوزن‌های طب سوزنی به هیچگونه مواد خاصی آغشته نیستند و در این روش درمانی ماده‌ای به بدن بیمار تزریق نمی‌شود. همان‌طور که گفته شد، استفاده از سوزن فقط به منظور تحریک نقاط بدن می‌باشد .
آیا از طب سوزنی می‌توان برای نوزادان استفاده کرد؟
درصورتی که نوزادان به طب سوزنی داشته باشند می‌توان به عنوان مثال برای درمان یبوست یا رفلاکس نوزادی از این روش استفاده کرد. البته برای نوزادان مهارت بیشتری نیاز است و همچنین از سوزن‌های نازکتری استفاده می‌شود.
از خوبی های دیگر طب سوزنی می توان به این نکته اشاره کرد که در صورتی که از آن درست استفاده شود طب سوزنی هیچگونه عوارضی ندارد. البته برای انجام طب سوزنی باید به پزشک مطمئن مراجعه نمایید. طب سوزنی همچنین در درمان بیماری‌هایی مانند از بین رفتن بویایی، یا صدای گوش که درمان دشواری دارند میتواند تا حدود ۴۰ درصد اثر بخشی داشته باشد.
مراحل درمان در طب سوزنی چگونه است ؟
در روش طب سوزنی بیماران هفته‌ای 2 الی 3 بار به مطب مراجعه کرده و مورد درمان قرار میگیرند. مدت قرارگیری سوزن‌ها بر روی بدن بیمار 30 دقیقه است. به طور خاص تاثیر این طب در درمان چاقی بر روی خانم‌ها بهتر از آقایان است، اما در کل طب سوزنی به جنسیت محدود نمی‌شود .
مزایا و معایب طب سوزنی
یکی از مزایای طب سوزنی در بحث چاقی این است که می‌توان مشکلات دیگری را همزمان با درمان چاقی برطرف کرد. مثلا افرادی که دارای یبوست هستند، یا افرادی که به نحوی دارای IBS هستند، حرکات روده‌ی تحریک پذیر، سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر، افراد دارای نفخ معده، ترشح بیش از حد اسید معده، ریفلاکس معده، صدای زیاد روده و حتی افرادی که دارای کیست‌های تخمدان هستند، می‌توانند در کنار درمان چاقی به صورت همزمان برای برطرف شدن این بیماری‌ها مورد مداوا قرار بگیرند .
در مورد عوارض این طب باید گفت که این روش درمانی در صورتی که توسط پزشک متخصص طب سوزنی مورد استفاده قرار بگیرد هیچگونه عوارضی ندارد. فقط ممکن است در بعضی افراد چند نقطه از محل سوزن‌ها کبودی مختصری ایجاد کند که ظرف 1 تا 2 روز بعد از بین رفته و نیاز به مداوای خاصی ندارد.