نورالژِی تری ژمینال چیست؟ | عصب تری ژمینال چیست؟
بیماری نورالژی تری‌ژمینال یا همان درد عصب سه قلو چیست؟ در این مقاله قصد داریم تا ضمن پاسخ به این پرسش، به علائم، علت و راه‌های درمان این بیماری بپردازیم. این بیماری در ایالات متحده آمریکا بسیار فراگیر است و حدود 12 درصد از افراد مبتلا به این بیماری هستند.
نورالژی تری ژمینال چیست؟
بیماری نورالژی تری‌ژمینال یا درد عصب سه قلو نوعی بیماری مزمن و خطرناک است که اعصاب مربوط به صورت را درگیر می‌سازد. عصب تری‌ژمینال بزرگ‌ترین عصب در جمجمه است و وظیفه آن، انتقال درد و حس‌های دیگر از صورت به مغز است. اعصاب تری‌ژمینال دارای سه شاخه هستند که تا قسمت پیشانی، نیمه صورت و چانه امتداد دارند. در این بیماری، گاهی تنها یک سمت صورت دچار درد شدید میشود و گاهی نیز ممکن است دو سمت صورت درگیر شود.
علائم درد عصب سه قلو یا نورالژی تری‌ژمینال
در ابتدای بیماری ممکن است افراد ابتدا درد کوتاه و خفیفی احساس کنند ولی با گذشت زمان شدت و مدت درد بیشتر شود. به طور معمول، درد از نواحی پایین صورت آغاز میشود و پس از آن، بخش‌های دیگر را نیز درگیر می‌سازد و گاهی با سوزش همراه است.
درد ناشی از بیماری نورالژی تری‌ژمینال ممکن است با یک تحریک کوتاه مانند تراشیدن ریش، آرایش‌کردن، لمس صورت، خوردن، آشامیدن و یا مسواک‌زدن آغاز شود و سپس خود را به شکل شوک‌های الکتریکی و اسپاسم دردناک نشان دهد. بیشتر افرادی که به درد عصب سه قلو یا نورالژی تری‌ژمینال مبتلا هستند، علائم آن را به صورت روزانه و هفتگی تجربه می‌کنند.
علت بیماری نورالژی تری‌ژمینال چیست؟
دلیل به وجود آورنده بیماری نورالژی تری‌ژمینال ناشناخته است ولی در بیشتر موارد، یک عامل تحریک‌کننده سبب میشود تا به شکل غیرطبیعی به عروق خونی عصب فشار بیاید. مصرف برخی از داروها و دیابت می‌تواند به بروز این عارضه کمک کند. بیماران مبتلا به ام اس و یا مولتیپل اسکلروزیس به دلیل آسیب عصبی به بیماری درد عصب سه قلو مبتلا می‌شوند.
بیشترین آمار این بیماری در میان زنان رواج دارد و در برخی موارد در میان نوزادان و کودکان نیز گزارش شده است. از دیگر عوامل بروز نورالژی تری‌ژمینال افزایش سن است. همان طور که گفته شد، این بیماری به دلیل فشار برآمده از تومور بر عصب تری‌ژمینال است. گاهی ضایعات و آسیب‌های مغزی به نورالژی تری ژمینال منجر میشود. هر گونه ضربه، آسیب‌های جراحی و سکته مغزی از جمله این موارد محسوب می‌شوند.
حال که متوجه شدیم، نورالژی تری‌ژمینال چیست، باید بگوییم این عارضه در اثر آسیب تدریجی عصب‌های سه قلو به وجود می‌آید. و می‌تواند سبب درد شدید در چشم‌ها، فک‌ها، دندان‌ها، پیشانی، بینی و غیره شود. این بیماری از شدیدترین دردهای شناخته شده توسط بشر است و از آن جایی که آزمایشی اختصاصی برای این بیماری وجود ندارد، تشخیص بیماری نورالژی تری‌ژمینال ممکن است زمان‌بر باشد.
راه های درمان بیماری نورالژی تری‌ژمینال چیست؟
بهترین و ابتدایی‌ترین درمان برای عارضه درد عصب سه قلو و بیماری نورالژی، درمان طبی است. بیشتر بیماران با تجویز داروهای انتخابی تا حدی موقت بهبود پیدا می‌کنند. در این بین، بیمارانی که به درمان طبی پاسخ نمی‌دهند و یا تحمل این نوع درمان را ندارند، باید با جراحی درمان شوند.
درمان طبی بیماری نورالژی تری‌ژمینال چیست؟
یکی از بهترین و موثرترین داروها برای درمان بیماری عصب سه قلو یا نورالژی تری‌ژمینال که مطالعات زیادی نیز بر روی آن انجام گرفته، داروی کاربامازپین است. البت، این دارو عوارض جانبی نیز در پی دارد. از کاربامازپین به عنوان آزمون تشخیص بیماری نورالژی تری‌ژمینال استفاده میشود و یکی از آغازین‌ترین درمان‌های ابتدایی است.
در صورتی که کاربامازپین اثر نکند و علائم بیماری مرتفع نشود، می‌توان از داروهای دیگری نیز استفاده کرد. در صورت لزوم این داروها به کاربامازپین اضافه شده و یا جایگزین آن می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از:
- لاموتریژن
- توپیرامات
- بوتوکس
- زوستریکس
- فنی‌تویین
- لیدوکایین
- گاباپنتین
- سوماتریپتان
- پیموزاید
- کلونازپام
- والپروییک اسید
- دکسترومتورفان
- بی‌حس‌کننده‌های چشمی موضعی
بیشتر بیماران، به یک یا ترکیبی از این داروها پاسخ داده‌اند. طب سوزنی نیز می‌تواند از دیگر روش‌های درمانی بیماری نورالژی به حساب آید.
جراحی بیماری نورالژی تری‌ژمینال
انجام عمل جراحی یکی از گزینه‌های درمانی در بیماری نورالژی تری‌ژمینال است. جراحی به یکی از دو روش باز و از طریق پوست انجام میشود. برای انتخاب نوع جراحی به تجربه و مهارت پزشک، میزان ریسک جراحی و ترجیح بیمار توجه میشود. در هر دو روش درمانی یعنی طبی و جراحی احتمال و امکان عود بیماری پس از چند سال، وجود دارد. با وجود این، بیشتر این روش‌ها در کوتاه‌مدت مؤثر واقع می‌شوند.
روش جراحی از طریق پوست در بیماری درد عصب سه قلو
روش‌های جراحی از طریق پوست به نسبت غیرتهاجمی هستند و بیشتر به صورت سرپایی انجام می‌شوند، یعنی برای درمان به بستری کوتاه‌مدتی نیاز دارند. این درمان هیچ عارضه تهدیدکننده‌ای به همراه ندارد. البته، طول مدت بهبود در این روش در مقایسه با روش‌های دیگر بیشتر است و ممکن است سبب ناراحتی و آزردگی بیمار شود. از روش‌های درمانی پوستی درمان در بیماری نورالژی تری‌ژمینال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تزریق گلیسرول
- فشردن با بالون
- ریزوتومی با امواج رادیویی
- پرتوجراحی استریوتاکتیک با چاقوی گاما
روش جراحی باز در بیماری نورالژی تری‌ژمینال
روش‌های جراحی باز نیازمند به جستجوی حفره خلفی هستند. البته، عوارض در روش فشارزدایی میکروواسکولار به ندرت پیش می آید و میزان بهبود بیمار در بلندمدت بالای هفتاد درصد گزارش شده است. با وجود این، امکان عود علایم و اختلال حسی وجود دارد. به همین دلیل روش فشارزدایی میکروواسکولار در بیماران جوان و سالم مناسب‌تر است. در روش های باز از داروهای موثری مانند فنی‌توئین و کاربامازپین استفاده میشود. از روش‌های درمانی باز درمان در بیماری نورالژی تری‌ژمینال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ریزوتومی تری‌ژمینال ناقص
- فشارزدایی میکروواسکولا
جمع بندی
همان طور که دیدید، در این مقاله به شما توضیح دادیم که بیماری نورالژی تری ژمینال چیست؟ همچنین علائم و علت های بیماری این بیماری (درد عصب سه قلو) را به شما معرفی کردیم. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان بیماری نورالژی تری‌ژمینال با شماره های مرکز طب سوزنی سوزنیران (22904799 ، 26414399) تماس بگیرید.