انواع سوزن طب سوزنی: کاربردها و نحوه استفاده

سوزن، ابزاری ضروری در طب سوزنی است و انواع مختلفی دارد. رویکرد سنتی چینی‌ها به طب سوزنی بر این باور استوار است که استفاده از سوزن در نقاط خاصی از بدن که به آن نقاط طب سوزنی گفته می‌شود می‌تواند جریان طبیعی انرژی حیاتی مورد نیاز به نام چی (Qi) را بهبود ببخشد. بر اساس این اصول، اختلال در جریان چی باعث درد، ناراحتی و بیماری می‌شود و به همین دلیل، بهبود جریان چی از طریق طب سوزنی، راهی عالی برای درمان انواع بیماری‌ها است. در همین راستا، در ادامه این مقاله قصد داریم به معرفی انواع سوزن طب سوزنی بپردازیم.

انواع سوزن طب سوزنی

همانند هر رشته دیگری، طب سوزنی نیز شامل استفاده از ابزارهای مختلفی است. ابزاری مثل سوزن نیز در طب سوزنی، بیشترین کاربرد و استفاده را دارد. سوزن‌های طب سوزنی بر اساس هدف و قسمتی از بدن که قرار است از آن استفاده شود، طول و قطر متفاوت و کاربرد متفاوتی دارند.

در طب سوزنی چینی دوره باستان، ۹ نوع سوزن وجود داشت که شامل سوزن بیل شکل، سوزن نوک گرد، سوزن فشاری، سوزن لبه‌تیز، سوزن شمشیری شکل، سوزن گرد و تیز، سوزن ظریف، سوزن بلند و سوزن بزرگ بود. در بین نه سوزن، امروزه، سوزن‌های مشتق شده از سوزن ظریف و سوزن لبه‌تیز هنوز هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. سوزن‌های ظریف سنتی، سوزن بلند و سوزن تیز و گرد را نیز می‌توان در دسته سوزن‌های ظریف مدرن قرار داد.

اما امروزه در طب سوزنی مدرن از نوع دیگری از سوزن‌ها استفاده می‌شود. در ادامه این مقاله، به معرفی انواع سوزن طب سوزنی مدرن می‌پردازیم.

• سوزن رشته‌ای

سوزن رشته‌ای یا نخ‌مانند رایج‌ترین نوع سوزن در طب سوزنی است که از فولاد ضد‌زنگ ساخته شده است. این سوزن‌های طب سوزنی از نقره یا طلا نیز ساخته می‌شوند (اگرچه می‌توان از مواد دیگری مانند مس مورد استفاده در طب سوزنی کره‌ای نیز استفاده کرد). طول آن‌ها بین هشت میلی‌متر تا هفت سانتی‌متر است، در حالی که قطر آنها از ۰.۰۱۲ میلی‌متر تا ۰.۳۵ میلی‌متر، متغیر است.

این سوزن‌ها معمولا در یک لوله راهنمای پلاستیکی نیز قرار می‌گیرند که امکان وارد کردن دقیق و بدون درد سوزن را فراهم می‌کند. لوله راهنما بر روی پوست فشار داده می‌شود و راهی برای هدف قرار دادن سوزن به سمت نقطه مورد نظر طب سوزنی است. علاوه بر این باعث می‌شود که سوزن خیلی سریع به پوست وارد شود و کل فرآیند درد کمتری داشته باشد؛ زیرا سوزن مستقیما از بالای لایه‌های سطحی پوست وارد بدن می‌شود که سرشار از سلول‌های عصبی هستند.

• سوزن سه لبه

سوزن‌های تخصصی طب سوزنی شامل سوزن سه‌لبه است که برای هدف قرار دادن نقاط خاص طب سوزنی با هدف رهاسازی چند قطره خون استفاده می‌شود. سوزن‌های رشته‌ای و استفاده از آن‌ها به‌منظور ورود بدون درد سوزن به داخل پوست و در حالت ایده‌آل بدون هیچ‌گونه خونریزی است. در مقابل، استفاده از سوزن سه‌لبه به گونه‌ای است که هدف آن خون‌گیری و بهبود درد و ناراحتی از این طریق است.

این تکنیک اجازه می‌دهد خون به صورت کنترل شده در بدن جریان یابد و به درمان بیماری‌هایی مانند هموکروماتوز و پلی سیتمی کمک می‌کند. از تکنیک‌های متفاوتی برای تزریق یک سوزن سه‌لبه در بدن استفاده می‌شود که آسانی و راحتی استفاده از آن به آموزش و تجربه پزشک در استفاده از آنها بستگی دارد.

• سوزن هفت ستاره یا شکوفه آلبالو

گزینه بعدی در لیست معرفی انواع سوزن طب سوزنی، سوزن هفت ستاره یا شکوفه آلو است که آرایشی از هفت سوزن استاندارد (سوزن رشته‌ای) به شکل یک گل است که به یک دسته چکش‌مانند وصل شده است. این نوع خاص از سوزن برای تحریک نقاط خاص طب سوزنی، معمولا در نزدیکی پوست استفاده شده و وارد کردن سریع ضربه به بدن تزریق می‌شود.

• سوزن‌های درون جلدی

سوزن‌های درون جلدی سوزن‌های کوتاه و نازکی هستند که در قسمت‌های حساس‌تر بدن که کمترین نفوذ سوزن مورد نیاز است استفاده می‌شوند. این نوع سوزن‌ها برای درمان از طریق طب سوزنی گوش بیشتر کاربرد دارند؛ روشی که به آن طب سوزنی گوش نیز گفته می‌شود. معمولا در عمقی کم در داخل گوش قرار می‌گیرند و برای مدت طولانی با چسب ضد آب در جای خود قرار می‌گیرند. عمق این سوزن‌ها از ۱ تا ۳ میلی‌متر بیشتر نیست و اغلب مواقع برای مدتی سر جای خود باقی می‌مانند. از این نوع سوزن‌ها برای درمان درد مزمن یا اعتیاد استفاده می‌شود.

• سوزن‌های پرس یا فشاری

سوزن‌های پرس یا فشاری، نوعی سوزن استاندارد در طب سوزنی هستند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای مدت معینی در یک نقطه طب سوزنی خاص باقی بمانند ( در برخی موارد تا ۳ روز). این سوزن‌های پرس از طریق چسب جراحی در جای خود ثابت می‌شوند و معمولا کوتاه هستند (بین ۱ میلی‌متر تا ۳ میلی‌متر).

سوزن‌های پرس دارای یک حلقه کوچک در قسمت پایه خود هستند که از ورود تصادفی آن به داخل پوست جلوگیری می‌کند. از این سوزن‌ها در مواردی که به تحریک طولانی‌مدت قسمتی از بدن نیاز است استفاده می‌شود و ممکن است برای یک هفته یا بیشتر در یک قسمت از بدن باقی بمانند.

طب سوزنی چیست؟

طب سوزنی، یک روش درمانی سنتی چینی است که با استفاده از سوزن‌های فولادی بسیار نازک وارد پوست می‌شود تا نقاط خاصی (نقاط چی) از بدن را تحریک کند. سوزن‌ها، انرژی حیاتی بدن یا چی را دوباره متعادل می‌کنند و بدن را وادار می‌کنند تا مواد شیمیایی طبیعی را برای مبارزه با بیماری یا علائمی مانند درد و بیماری آزاد کند. هدف از استفاده از این روش درمانی، از بین بردن بیماری با علائمی مانند درد است. مطالعات علمی اثربخشی آن را برای برخی علائم و بیماری‌ها تایید کرده است.

بیماری های قابل درمان با طب سوزنی

طب سوزنی کاربردهای بسیار گسترده‌تری فراتر از تسکین درد دارد. سازمان جهانی بهداشت (WHO) استفاده از طب سوزنی را در درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های رایج مفید می‌داند که در زیر مهم‌ترین آن‌ها ذکر شده است:

• بیماری‌های مربوط به سیستم تنفسی فوقانی 
• بیماری‌های مربوط به دستگاه تنفسی 
• اختلالات چشمی
• اختلالات دهان
• اختلالات دستگاه گوارش
• اختلالات عصبی و اسکلتی عضلانی
• بیماری‌های ناشی از تولیدمثل و بیماری‌های زنان
• مشکلات روانی و عاطفی

با توجه به مطالبی که در بالا ذکر کردیم مشخص شده است که طب سوزنی برای اکثر بیماری‌ها مفید بوده و می‌تواند آنها را درمان کند. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله انواع بیماری های قابل درمان با طب سوزنی را مطالعه کنید.

مدت زمان تاثیر طب سوزنی

قبل از اینکه به سراغ اصل مطلب و معرفی انواع سوزن طب سوزنی برویم شاید بپرسید که چه مدت طول می‌کشد تا روش درمانی طب سوزنی اثر کند؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که مدت زمان تاثیر طب سوزنی متفاوت است. گاهی اوقات، بلافاصله از اولین جلسه طب سوزنی اثربخشی درمان با طب سوزنی را مشاهده می‌کنید، اما اغلب اوقات مدتی طول می‌کشد تا درمان طب سوزنی اثر کند. همانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها گاهی اوقات لازم است برای یک دوره، چند روز، گاهی هفته‌ها یا ماه‌ها از روش درمانی طب سوزنی استفاده کنید تا اثربخشی آن را ببینید.

اثربخشی کل جلسات درمانی، بسیار قوی‌تر از تنها یک جلسه استفاده است. تاثیر روش درمانی طب سوزنی بر بدن به مرور زمان بیشتر می‌شود، برخی افراد سریعتر از دیگران به درمان پاسخ می‌دهند و نوع پاسخ نیز به نوع بیماری و روش درمان بستگی دارد. همچنین به این نکته باید توجه کنید فاصله بین جلسات طب سوزنی برای هر فرد متفاوت است.

انواع سوزن مورد استفاده در طب سوزنی

در این مقاله، شما را با طب سوزنی و بیماری‌ها قابل درمان با طب سوزنی آشنا کردیم و با معرفی انواع سوزن طب سوزنی و کاربرد آن‌ها به مقاله پایان دادیم. هر یک از این سوزن ها کاربرد و مصارف خاص خود را دارند. با استفاده دقیق از نوع مناسب سوزن، یک متخصص طب سوزنی می‌تواند به نتایج عالی دست یابد و بیمار خود را به نحوی اثربخش درمان کند.

برای انتخاب پزشک متخصص ما به شما پیشنهاد می‌دهیم مقاله بهترین پزشک طب سوزنی تهران را مطالعه کنید.

سوالات متداول

• آیا سوزن طب سوزنی یک بار مصرف است؟

بله. جهت پیشگیری از انتقال بیماریهای مختلف و آلودگی به بیماران، سوزن ها مورد استفاده در طب سوزنی یک بار مصرف هستند و پزشک معالج شما موظف است سوزن را بصورت پلمپ جلوی شما باز کرده و در پایان جلسه سوزن را دور بیاندازد.

• چند نوع سوزن طب سوزنی داریم؟

سوزن های طب سوزنی انواع مختلفی دارند و برای درمان هر بیماری از نوع مخصوص به همان بیماری استفاده میشود. باتوجه به نقاط مختلف طب سوزنی، انتخاب سوزن بر عهده پزشک معالج میباشد.